Op maandag 22 juli 2013 is het Gurupurnima: de dag waarop de Guru geëerd wordt. In Shirdi was het Shirdi Sai Baba zelf die de aanzet gaf tot het vieren van dit feest:
De eerste viering van Gurpurnima in Shirdi
Baba riep Dada Kelkar en zei tegen hem: ‘Vandaag is Gurupurnima. Houd de gurupuja.’ Niemand van de aanwezigen kende dit ritueel om de guru te vereren. Kelkar vroeg Baba wat de gurupuja betekende en als antwoord vroeg Baba hem: ‘Wie denk jij dat een guru is? Het zijn niet de oversten van kloosters die guru’s zijn, ook monniken zijn geen guru’s, alleen God is de guru.
‘Gurur Brahma, Gurur Vishnu, Gurur Devo Maheshwara!’
Hij is de allerhoogste gelukzaligheid, de schenker van goddelijk geluk, de belichaming van de hoogste kennis van eenheid, degene die alle dualiteiten overstijgt. Hij is de allerhoogste goddelijke leermeester. De guru is Brahma, hij is Vishnu, hij is Maheshwara en het allerhoogste absolute. Betoon deze goddelijke leermeester de hoogste eer. De ware guru is iemand die de drie vormen van de drie-eenheid in zich draagt, de drie goddelijke aspecten van schepping, instandhouding en ontbinding. Vandaar dat alleen God de ware guru is.’ 
Toen Kelkar dit hoorde, vroeg hij: ‘Zou ik dan Brahma, Vishnu of Shiva moeten vereren?’ Meteen zei Baba op gemaakt boze toon: ‘Hé shaitan! Hier ben ik! Vereer mij!’ Hiermee liet hij weten dat hij Brahma, Vishnu en Shiva was. Later zei hij: ‘Vereer de schepping als mij en mij alleen.’ Omdat al het geschapene uit God voortgekomen is, is het gemaakt uit en doordrongen van goddelijke energie en bewustzijn. Sai Baba droeg hiermee zijn toegewijden op de hele schepping als goddelijk bewustzijn te ervaren door Heer Sai in alles te zien. Iedere aanwezige begreep dat Baba een incarnatie van God zelf was. Zo liet Baba Dada Kelkar een begin maken met de verering van de guru in Shirdi.
Shirdi Sai Baba over zijn eigen guru
Voor Shirdi Sai Baba is er geen verschil tussen de Guru en God. De Guru is God-met-vorm, zo simpel is het. Af en toe vertelde hij over zijn eigen relatie tot zijn Guru, die hij zijn murshad noemde:
‘Ik had een guru, hij was een groot heilige, vol mededogen. Twaalf jaar lang diende ik hem, maar nooit wilde hij mij een mantra influisteren. Ik had een diep verlangen om altijd bij hem te zijn en hem te dienen; mijn hartenwens was dat ik op zijn minst één inwijding van hem zou krijgen. Maar hij deed dit niet. Hij liet mijn hoofd kaalscheren en vroeg om twee anna als geschenk. Je zou je kunnen afvragen: als mijn guru volmaakt was, waarom zou hij dan om geld vragen en hoe zou je hem dan zonder verlangens kunnen noemen? Mijn antwoord is dat hij nooit om geld gegeven heeft. Wat moest hij daarmee? Die twee centen hadden een diepere betekenis. De eerste cent stond voor een rotsvast geloof en de tweede voor geduld en volharding. Onmiddellijk offerde ik deze twee aan hem.
Gedurende twaalf jaar gaf ik mij over aan mijn guru. Hij voedde mij op en er was geen gebrek aan voedsel en kleding. Hij was vol liefde, nee hij was de Liefde zelf. Hoe kan ik het beschrijven? Hij hield het meest van mij. Een guru als hij is zeldzaam. Als ik naar hem keek, leek hij verzonken in meditatie en dan waren we beiden ondergedompeld in geluk. Dag en nacht staarde ik naar hem, zonder één enkele gedachte aan honger en dorst. Als hij er niet was, voelde ik me rusteloos. Buiten hem was er niets waarop ik mediteerde en er was niets anders dat mijn aandacht vroeg, alleen mijn guru. Hij was mijn enige toeverlaat, mijn denken was altijd op hem gericht. Zonder ook maar door iets geraakt te worden, diende ik mijn guru te allen tijde met moed en volharding en dat was alles wat hij van mij verwachtte. Hij verwaarloosde mij nooit, maar beschermde me ieder moment. Ik woonde bij hem en hoewel ik soms ergens anders verbleef, voelde ik nooit gebrek aan zijn liefde. Mijn guru gunde mij zijn blik vol genade en zorgde voor me, precies zoals de waterschildpad haar jongen op de andere oever voedt met haar blik. Door zijn genade ben ik geworden tot wat ik vandaag ben. Verder heeft hij me nooit een inwijding gegeven. Hoe kan ik jou er dan een geven? Verlang geen inwijding, van niemand. Als jij zo fortuinlijk bent, zal het je zeker gegeven worden.’
Mediteer op de vorm van de guru
‘Concentreer en mediteer in je geest op de vorm van de door jou gekozen godheid of op de vorm die je nu voor je ziet. Als je dat doet, zal ik mijn blik op jou gericht houden en je beschermen, waar je ook mag zijn. In deze moskee spreek ik nooit onwaarheid.
Er is geen enkele spirituele oefening of vaardigheid nodig; naast geloof moet je volharding en toegewijde ijver hebben. Dan zul je zeker het Paramatma bereiken, het spirituele doel van het leven. Wees ervan overtuigd dat je guru alles voor je is. Waarom zou je zíjn naam niet herhalen, waarom zou je om een andere naam van God vragen? Als de guru God is, als je zijn opdrachten uitvoert en het pad bewandelt dat hij je getoond heeft, is dat even effectief als het herhalen van de naam van God. Dan zul je alles kunnen bereiken.’
De zorg van de guru
Een andere keer vertelde hij:
‘Mijn guru bracht mij naar een bron en hing me daar ondersteboven aan de tak van een banyanboom, drie voet boven het water, waarna hij vertrok en pas uren later terugkwam. Toen haalde hij mij uit de boom en vroeg hoe het met me ging. Ik antwoordde: ‘Ik was in een onuitsprekelijke, opperste staat van geluk. Hoe kunnen woorden die ervaring van gelukzaligheid beschrijven?’ Toen hij mijn antwoord hoorde, was mijn guru zeer verheugd, hij trok mij dicht tegen zich aan en hield mij bij zich.
Mijn guru zorgde met zoveel liefde voor me, ik kan het niet beschrijven. Ondergedompeld in die nectar vergat ik zelfs mijn ouders. Ik kon geen seconde buiten hem. Ik was verrukt als ik naar hem keek en het speet me altijd als ik mijn ogen moest sluiten. Ik kon in deze wereld niets vinden dat groter was dan mijn guru, hij leek alles voor me. Hoe fortuinlijk was ik dat ik zo’n guru had gevonden! ‘
‘Iedereen kan een volgeling zijn, maar dat is niet het geval met een leerling. Een leerling is iemand die de bevelen van de guru onvoorwaardelijk uitvoert. Het kenmerk van de leerling is totale toewijding aan de leraar. Alleen degene die zegt ‘ik heb niemand in de wereld behalve de guru’ is een leerling. In hoeverre hebben jullie mijn bevelen gerespecteerd? Waarmee heb je verdiend dat je jezelf mijn leerling kunt noemen? Alleen degene die mij als een schaduw volgt, kan zeggen dat hij mijn leerling is. De volgeling is iemand die tot de Heer bidt, waar hij zich ook bevindt. Dat is het grote verschil tussen een leerling en een volgeling. De leerling en de guru zijn als twee lichamen met één geest. De leerling zou geen enkel gevoel van afgescheidenheid van de guru moeten hebben. Hij zou moeten voelen ‘u en ik zijn één.’ Zulke leerlingen bestaan niet in deze wereld. Er zijn miljoenen volgelingen, maar geen leerlingen.’
Seva als weg tot verlichting
Shirdi Sai Baba laat hier duidelijk zien dat de Guru in alles voor de leerling zorgt, als een moeder. Maar de relatie is zeker niet eenzijdig: hij benadrukt keer op keer dat de leerling de leraar dient. De Guru verblijft op zo’n bewustzijnsniveau dat hij zich geen seconde bekommert om het welzijn van zijn lichaam, om eten, bezit of comfort. Het is de taak van de leerling om deze tempel van wijsheid te onderhouden, net zoals een toegewijde de tempel schoon houdt waar hij zijn devotionele taken verricht. Het is deze Seva die voor de leerling de snelweg tot verlichting wordt.
Toen hij aan Nana Chandorkar eens uitleg gaf bij een gedeelte van de Bhagavad Gita (hoofdstuk IV, vers 34), zei Baba:
‘Pariprashna betekent niet de juiste vragen stellen. Het gaat hierbij om veel meer aspecten, zoals je intentie en het doel van je vraag. Je moet de guru niet in de val willen lokken, proberen te betrappen op fouten in het antwoord of benaderen uit nutteloze nieuwsgierigheid. Vraag de guru, de belichaming van wijsheid, met echte honger naar weten om de twijfel die in je diepste binnenste zit te vernietigen, met als doel bevrijding of spirituele vooruitgang te verkrijgen. Vraag met interesse, toewijding, nederigheid en leergierigheid. Dát is waarom de wijze Vyasa pari als voorzetsel gebruikte bij prashna.
Baba: ‘En seva, wat voor soort seva (dienstbaarheid) wordt hier bedoeld?’
Nana: ‘Gewoon, dienstbaarheid, wat we altijd voor u doen.’
Baba: ‘Is het genoeg om alleen dat soort diensten te verlenen?’
Nana: ‘Ik weet niet wat er nog meer bedoeld wordt met het woord ‘seva’.’
Baba: ‘Nana, dat is geen dienstbaarheid! Iets doen als je het wilt en het laten als je het niet wilt is egoïstisch. Ware seva doe je niet met het gevoel dat je vrij bent om de dienst aan te bieden of te weigeren. Je zou moeten voelen dat je niet de meester van je lichaam bent, maar dat het alleen bestaat omwille van de guru, om hem zonder ook maar een spoor van zelfzucht te dienen. Je zou jezelf volledig en op ieder moment moeten overgeven aan de guru, met het gevoel dat dit lichaam niet van jou is. Ware dienstbaarheid is dat je geen individueel bestaan hebt, dat is de beste soort dienstbaarheid. In plaats van eenvoudige dienaren zouden jullie de beste dienaren moeten zijn. Begrijp je dat?’
Nana bleef stil en knikte.
Swami Gopala Krishna
Mijn eigen guru, Swami Gopala Krishna Baba, verblijft in Bangalore, in India. Het heeft veel te lang geduurd voor ik besefte dat de innerlijke band die ik zo vaak duidelijk waarneem, zich niet beperkt tot zijn aandacht, zorg en liefde voor mij. Het is ook mijn taak om mijn seva voor Swami te verrichten. Ook al is er een grote fysieke afstand, ik kan mij toch richten op zijn welzijn en welvaren. Door deze seva wordt de onderlinge band versterkt, en stem ik mij beter op hem af.
‘Bliss is my food’
‘Bliss is my food’: Sathya Sai Baba zong het altijd, en ik begreep het nooit zo goed. Misschien nog steeds wel niet. Maar in 2004 kwam Swami Gopala Krishna naar Nederland. Op een gegeven moment trof ik hem even alleen en zei tegen hem: ‘Swami, we zijn allemaal zo blij dat u er bent.’ Hij keek me aan en zei ‘Your Bliss is my food’ (Jullie gevoel van allerhoogst geluk is mijn voedsel). Kennelijk gebeurt er iets heel belangrijks in de energie-uitwisseling tussen leerling en guru als beiden volledig op elkaar afgestemd zijn. De energie is geen eenrichtingsverkeer, maar een rondgaande beweging die beiden stimuleert. Van Ramakrishna Paramahamsa heb ik begrepen dat de Meester ook de leerlingen nodig heeft. Net zoals duidelijk is dat de leerling de Meester nodig heeft.
Misschien zijn er mensen die dit niet kunnen begrijpen en dit als ziekelijke afhankelijkheid bestempelen. Dat snap ik natuurlijk. Het is hierin belangrijk te beseffen dat een ware verlichte meester het ego allang overstegen is. Ook al doet hij zich af en toe menselijk voor, met alle onhebbelijkheden, kwaaltjes en gedrag bijna als een normaal mens, zo af ten toe laat hij voor de oplettende toeschouwer merken dat dit absoluut niet het geval is. Een zelfgerealiseerde meester is Eén met het Goddelijk Bewustzijn. Er is geen verschil meer tussen de druppel en de oceaan waaruit hij is voortgekomen, geen verschil tussen individueel bewustzijn en Alomvattend Kosmisch Bewustzijn.
Het begin van dit gezamenlijke verhaal wordt gevormd door een periode van intensief testen van de leerling door de Guru, en de Guru door de leerling. Als je daarover meer wilt lezen, is er een heel hoofdstuk aan gewijd in het boek ‘Zeven dagen Shirdi Sai‘.
De guru van Shirdi Sai Baba heette Venkusa. Als je meer over hem wilt lezen, download dan hier het boek ‘Sri Sai Gurucharitra‘ in pdf of epub (Engelstalig). In het boek ‘Zeven dagen Shirdi Sai‘ staat ook het verhaal van Shirdi Sai Baba’s geboorte, jeugd en tijd bij zijn Guru.
